Tuổi trẻ này, đẹp nhất là những ngày nào

Vốn dĩ mọi năm mình sẽ đánh dấu những gì đã xảy ra trong của năm cũ bằng một bộ lịch ảnh, kèm theo đó là những câu chuyện. Năm nay mình nghĩ khác, vì bao lần làm lịch xong chẳng có dùng, rất phí và tốn thời gian. Năm nay mình vẫn sẽ chọn ảnh, vẫn sẽ kể chuyện, mình làm đơn giản thôi, không cần cầu kỳ hình thức, để dành thời gian cho những dòng viết. Như mọi năm vẫn nói: đây không phải là những bức hình đẹp nhất mà mình đã chụp, trong hơn mười nghìn lần bấm máy, nhưng đó là những bức hình đem đến cho mình nhiều cảm xúc và phía sau nó là những câu chuyện riêng.

Và bây giờ, mời các bạn nghe mình kể chuyện…

Cảm giác đợi về nhà ngày Tết là như thế nào?

Hồi còn sinh viên, mình thật sự không cảm được cái không khí đón đợi ngày về của những đứa bạn. Có những đứa một lần rời nhà là một lần rơm rớm nước mắt, bởi ngày về xa xôi đến ba trăm ngày tiếp theo. Có người nói, nhà là nơi trú ngụ sau cùng giữa những cơn bão cuộc sống. Cảm giác đi học với mình là một trải nghiệm, nên mọi thứ rất bình yên và nhẹ nhàng, nên cái gọi là cảm giác trụ ấy ấy rất là mờ nhạt. Nhưng khi hết đi học rồi, đi làm rồi mới cảm nhận những gánh nặng và áp lực vô hình đè lên vai, đi làm xa nữa, nhiều hôm giữa đêm tỉnh giấc và chẳng thể nào ngủ tiếp vì trong cơn mê là khung cảnh và mùi vị của nhà. Cái mùi vị ấy nó thật đến mức những lúc tỉnh vẫn thấy thoang thoảng đâu đó, cái gọi là cần một nơi để trú ngụ giữa mọi thứ hỗn tạp của cuộc sống mà mình từng nghe, nay sinh động lắm. Nhớ nhà là một cảm giác không cần diễn tả nhiều mà người ta vẫn hiểu, nhưng mình phải đợi đến khi đi xa rồi mới biết nó dữ dội đến nhường nào.

Trước Tết âm một tháng, mình gặp Thịnh, ổng bảo khi nào về anh em hẹn về cùng nhé, đi đèo, anh định chạy xe về nhưng đi một mình buồn quá, mình gật đầu như những lời hẹn rong chơi của hai anh em từ trước. Nhưng khi mình chạy ngoài đường, nhạc xuân với nhạc Tết ngập tràn khắp nơi, pha lẫn giữa những tiếng còi xe, và cả cái không khí lành lạnh đậm âm hưởng của Huế nữa, mình như muốn trở về những ngày cuối năm ở Huế, và biết lời hẹn này khác với những lời hẹn trước nhiều lắm. Những ngày trước, tất cả mọi người đều chọn về sớm, để nguyên dãy trọ lại cho mình quản, những ngày đấy yên bình và nhẹ nhàng đến lạ, nhạc vang khắp trọ chẳng ai quản, con đường đi lên đám hoa cải ở Kim Long vô cùng trong lành và yên tĩnh. Những ngày đó, những lúc đó mình rộn ràng, và muốn về nhanh đến lạ. Nhưng phải đợi, vẫn phải đợi, bởi chưa đến ngày, vừa chưa thật sự muốn về…

Hôm mình và Thịnh chạy về, đoạn đường đi cũng không thiếu vắng xe, mọi thứ vô cùng nhộn nhịp, và toàn biển 74 75. Là những người con xa quê đang trên đường về nhà, đoạn đường dài mà trông chẳng thấy mệt mỏi chút nào, dù rằng khi lên đèo Hải Vân, mọi khung cảnh phía trước đầy sương mờ và phải bật đèn mà chạy, đó là lần đầu tiên mình thấy đèo nó mờ ảo và nguy hiểm đến như vậy… Đoạn đường đi, mình thấy một chiếc xe tải chạy ngang, bên cạnh hông xe là một nhành mai đã lớn chớm bông vàng, có lẽ nó đã đi được một nữa đường rồi. Cảm giác ngày về, là một cảm giác đầy mới mẻ, và nhiều cảm xúc…

Sau cùng, điều vụn vỡ còn lại là gì?

Tụi mình gặp nhau vào giữa mùa đông, và kết thúc khi mùa hè cận kề, một năm hai tháng cho một câu chuyện buồn.

Một hôm, giữa muôn vàn vấn đề cần phải nói nhưng chưa thể nói, mình và bạn nói chuyện với nhau, theo cách chẳng giống hai người thương nhau nói chuyện với nhau chút nào. Cảm giác giồng lên, hay phải vô vẽ một chiếc mặt nạ để nhìn nhau, giờ chẳng còn nữa, chẳng còn phải thể hiện một điều gì, chẳng còn phải né tránh một điều chi. Hai tiếng, nói và lắng nghe, sau cùng, sau hết mọi yêu thương cuồng nhiệt của những tháng ngày bên nhau, khi nhìn lại mình và bạn chẳng thấy sự đồng điệu nào giữa hai đứa. Có phải cảm xúc nó che mờ hết tất cả nhìn nhận lý tính, nó phủ nhận hết mọi khó khăn và điều không thể khi hai đứa đến với nhau. Để một ngày, một ngày một đứa vấp ngã, là ngày mọi thứ trở nên vỡ vụn? Hôm ấy, mình cảm nhận một điều gì đó sắp vỡ tan…

Hai ngày sau, tụi mình nói với nhau những lời cần nói – cuối cùng. Một kết thúc rất nhẹ nhàng, không trách móc, chẳng có sụt sùi hay nước mắt, và cũng không còn một lời hẹn một sáng mai gọi điện đánh thức nhau dậy. Điều cuối cùng mình nói, hôm ấy rằng nếu một mai gặp lại, vẫn mỉm cười chào nhau được một tiếng, hẳn sẽ vui và nhẹ lòng đi nhiều lắm nhỉ. Bạn chẳng nói gì và cũng chẳng ai nói thêm điều chi…

Dư âm là thứ mà người ta dùng để diễn tả cho những thứ còn sót lại sau một chuyện gì đó. Dư âm của mình và bạn, là những mảnh ký ức vụn vỡ, từ từ đâm và cứa vào nhau, bằng cách này hay cách khác. Nó khiến cho bạn và mình, đều nghĩ rằng chuyện mỉm cười chào nhau, vào một ngày xa xôi nào đó, là điều chẳng thể nữa rồi…

Giữa tháng tám, mình về Huế, gặp một người bạn xong nói chuyện. Bạn mới chia tay một mối quan hệ, mối quan hệ mà những con người trong đó nhìn thấy được cả sự bất ổn, và mịt mờ khi đi cùng nhau. Một chút nhè nhẹ, mình thấy câu chuyện của mình trong những lời bạn kể. Hết chuyện kể, bạn nói giờ bạn ghét người cũ lắm, dù biết đó là điều không phải, nhưng bạn không thể dừng nghĩ xấu về người cũ, với vô vàn cảm xúc chẳng tích cực chút nào. Mình nói rằng mình hiểu cảm xúc đấy của bạn, mình chẳng định khuyên nhủ hay nói điều gì, khi chính bản thân mình cũng phải xem đó là một lựa chọn để quên đi một hình ảnh vốn đã in sâu vào trong chính bản thân mình. Kết thúc một câu chuyện buồn, là những vụn vỡ dọc đường quá khứ không thể nhìn lại…

Tuổi trẻ này, đẹp nhất là những ngày nào?

Có một điều, mà mình không nghĩ mình sẽ tiếp tục, là đi theo con đường hoạt động xã hội khi đặt chân vào Đà Nẵng. Đà Nẵng, vốn dĩ nó là một thành phố của sự chuyển tiếp, giữa những ngày rong ruổi với nhiệt huyết tuổi trẻ, và những cảm giác trách nhiệm với cuộc sống và tương lai. Nhưng cảm giác về cú ngã của tháng bảy năm ngoái vẫn còn đó, khiến mình nhận ra rằng mình cần thời gian để chấp nhận, để chuyển tiếp từ từ. Và cái sự từ từ ấy đã kéo dài hơn một năm…

Mình nối quá khứ, và hiện tại bằng một sợi dây mang tên Green Hero.

Điều khiến mình viết vào đơn tuyển, là muốn Green Hero trở nên tốt đẹp hơn. Nhưng rồi một ngày, mình nhận ra rằng ngoài việc ấy, mình có thể làm thêm những điều khác. Có những kết thúc ở lưng chừng, có những điều mãi là dang dở, và có những hình ảnh mãi trong mơ mộng. Của những ngày ở Huế. Là những điều mình tìm thấy và có thể viết tiếp ở Green Hero. Ngày cuối cùng của triển lãm, tất cả buông tay vào phút cuối cùng để mỉm cười nhìn khối kiến trúc mang tên Quái vật nhựa, chỉ vài phút sau, mất chừng ba mươi phút mọi người đã dỡ hết xuống tất cả mô hình mà đến hai tháng chuẩn bị. Đúng là gom củi ba năm đốt một giờ. Hôm ấy, mình quay lưng lại với mọi người mà khóc, mình không khóc vì sợ cảnh tượng trước mắt sẽ không thể một lần làm lại, mình cũng chẳng khóc vì nghĩ đến những ngày tháng vất vả làm việc cùng với nhau, mình khóc vì mình thấy thỏa mãn có cái miền ký ức đẹp đẽ nay đã có điểm dừng hoàn hảo. Mình khóc cho cái lý do ban đầu, nay đã thật sự tốt đẹp hơn mình những gì nghĩ… Đêm trước đó là đêm chung kết FDI 2018, tụi mình quyết định đem đồ ăn đồ uống tới ngồi ngắm pháo và canh mô hình. Giữa cái lập lòe đầy sắc màu và âm thanh đơn sắc của những tiếng pháo, mình thấy lòng trở nên yên bình lạ, cái cảm giác ngồi cùng mọi người, cùng nhìn ngắm những điều đẹp đẽ như là một thành quả của những tháng ngày làm việc cùng nhau, đáng nhớ, đáng yêu vô cùng…

Khi một ai đó hỏi chuyện xem công việc dạo này thế nào, mình đều bảo rằng nó rất áp lực, nhưng nó khiến mình thấy vui và hạnh phúc, bởi những gì mỗi ngày mình và mọi người ở văn phòng làm, là vô cùng tốt đẹp, và mình nhìn thấy sự tốt đẹp ấy hiển hiện như thế nào ở những nơi mình đi qua. Nhưng mà, hết giờ làm mình chẳng biết đi đâu nữa cả, những người bạn cùng lứa, hoặc đi quá xa, hoặc chẳng còn hứng thú với hoạt động xã hội, những câu chuyện khi tụi mình gặp nhau là những câu chuyện vô cùng hời hợt, mình đâu cùng công việc với bạn mà có thể hiểu hay chia sẻ sâu sắc được. Mình vẫn muốn ở trong một nhóm nhỏ, vẫn muốn lắng nghe và nói về những chuyện buồn vui làm dự án cùng nhau, chọn rồi loại từng bạn tuyển một, xong lại cãi nhau suốt buổi để làm cái này và bỏ cái kia. Bạn mình, có đứa nó lựa chọn ngoài giờ làm đi học tiếng, học đàn, đi ngắm cảnh hay đi dạy thêm, với những mục đích và nhu cầu khác nhau, nhưng tựu chung lại đều tìm cách cân bằng giữa công việc và trải nghiệm. Mình tìm sự cân bằng ấy trong Green Hero, với những người chỉ chực đợi nhau mà cãi nhau không còn gì để mất suốt buổi, xong hết buổi lại than thở hôm nay em bực lắm rồi sao anh còn làm em bực hơn nữa vậy?

Giữa những cái lưng chừng cảm xúc và hoài niệm như vậy, hơn một lần mình tự hỏi, và được hỏi đến lúc nào sẽ phải dừng lại? Ngày nào là ngày đẹp nhất và ký ức nào đáng để giữ lại nhất? Cho đến gần đây mình mới dám đưa ra câu trả lời, khi cảm thấy rằng chẳng còn một chút nào thiếu sót của tuổi trẻ mà chưa làm được. Vẫn là một điều rằng, hiện tại chưa bao giờ khiến mình hài lòng, hoài niệm vẫn là thứ cảm xúc chủ đạo xuyên suốt cách lựa chọn và quyết định của mình. Nhưng mình dần nhận ra đó không phải là một cách sống tốt, về lâu về dài. Một mục tiêu mà mọi năm mình đều cố gắng thực hiện, là: Sách đọc trong năm nay phải nhiều hơn năm ngoái¸ cái mục tiêu ấy năm nay chỉ mất sáu tháng để mình hoàn thành, và hiện tại con số sách đã đọc được đã lên hơn 40 cuốn, cảm giác vui và tự hào trôi qua rất nhanh, khi mình nhìn thấy một vấn đề lớn: Mình chìm đắm trong những sách quá nhiều, để bỏ quên đi những gì đang diễn ra trong trực tại. Mình không dám nói rằng thật sự bản thân đang chối bỏ thực tại, nhưng cảm giác chạy trốn những điều đang hiển hiện trước mắt là một cảm giác thật. Hạnh phúc, bạn nói với mình rằng nó không phải là một cái đích, mà là một chặng đường, mình không nghĩ được nhiều về cảm giác ấy xuyên suốt những ngày đi qua, bởi có phải điều khiến mình cảm nhận đẹp đẽ nhất của tuổi trẻ – đã trôi qua vào cái lúc nào mà mình không nhận ra hay không? Mình không biết, và cũng chẳng thể nào giải thích cho được…

Huế ơi, ta nó nên hẹn gặp nhau vào ngày cuối cùng của cuộc đời hay không?

Tháng sáu, là thời điểm các trường tốt nghiệp. Trong những người bạn mình muốn gặp nhất nhì mỗi lúc về Huế, thì những người còn lại là những người mới tốt nghiệp. Nên giờ, chẳng còn mấy ai.

Mình vẫn nghe tới, nghe lui câu trích dẫn rằng Khi ta ở đất là chỉ là nơi ở, Khi ta đi đất bỗng hóa tâm hồn. Mình không cần đợi đến ngày những người bạn rời đi mới cảm nhận được câu thơ ấy, nhưng mà vào cái ngày mình trở về, tìm quanh không thấy một ai để hẹn ngồi xuống mà tâm sự, mình lại thấy thêm chua chát.

Bạn mình hỏi, liệu có một ngày nào, nghĩ đến chuyện về Huế làm việc chứ? Mình bảo sẽ chẳng bao giờ đâu, trong nhận thức của mình thì làm việc sẽ đi cùng trách nhiệm, mà trách nhiệm là một thứ vô cùng mệt mỏi, mình không muốn đem cảm giác mệt mỏi ấy về sống từng ngày với Huế. Thà rằng những lúc dứt ra, sống ngoài rìa của sự trách nhiệm, mình về với Huế để cảm nhận cảm giác yên bình, lặng lẽ và xoa dịu tâm hồn, thì được. Còn không thì sẽ chẳng có một ngày ấy đâu.

Thế rồi, mùa đông chưa tới bởi mùa thu chưa đi qua hết. Mình về, để xoa dịu tâm hồn. Trời dịu nhẹ với làn gió hiu hiu thổi, lá vàng lá xanh lẫn vào nhau giữa nền trời trong vắt, mình chẳng cần đi đâu xa, chỉ cần đứng giữa Đàn Nam Giao mà nhắm mắt, mà hít thở là thấy bao cơ thịt trong người chùn xuống nhiều lắm luôn rồi. Những ngày ấy, cái lúc ấy, tự nhiên cái điều mình từng quyết định, rằng sẽ chẳng về Huế làm việc, trở nên mỏng manh và dễ tan vỡ đến lạ kỳ.

Anh bạn bảo không muốn đi làm xa, không phải vì ngại xa hay không muốn xa gia đình, mà bởi anh tự hỏi tại sao mình không thể làm giàu trên chính quê hương mình? Mình không nghĩ nhiều về điều đó, khi mình muốn rạch ròi nơi mình ở và nơi mình làm, mình có thể lựa chọn đi cả đời ở những nơi vô cùng xa xôi và vô cùng khắc nghiệt, nhưng nhất định phải sống nốt những ngày cuối cùng, tận hưởng và cảm nhận lấy những không khí cuối cùng ở đất Huế. Huế với mình không chỉ là nơi mình lớn lên, nó còn là nơi nuôi dưỡng tâm hồn và định hình con người của chính mình. Mình chấp nhận rằng những ai nói về sự bảo thủ của người Huế, khi điều họ đang nhắc đến là sự phát triển theo cách mình chẳng muốn nhìn thấy, mình thật sự tin rằng, bất kỳ ai đã từng sống và cảm nhận Huế đủ lâu – đều sẽ không muốn nhìn thấy Huế phát triển như đang phát triển ở bờ Nam. Điều lạc quan duy nhất mà mình có thể nghĩ tới, rằng ngày về, những khói bụi và thiếu bằng phẳng trên những con đường thân quen sẽ không còn nữa. Và điều an ủi còn lại, là Bờ Bắc vẫn yên bình và tĩnh lặng, chẳng bị ảnh hưởng chút nào bởi sự phát triển đang áp lên toàn thành phố.

Để cho ngày về, những ngày cuối cùng mà mình có, là những ngày khiến mình cảm thấy vui nhất…

Chậm lại một chút, để ta lại gặp nhau giữa dòng đời nào

Nhận ra rằng những người mình muốn gặp nhất để trải lòng luôn ở quá xa cho những cuộc hẹn, mình trở nên buồn và thấy lạc lõng giữa những gì mình đang có. Những lần viết thư, nhắn tin gửi cho bạn không bao giờ nói hết được những gì trong lòng đang rối bời. Nhưng mình vừa sợ, vừa thờ ơ, và chẳng biết nên gọi tên cảm xúc nào là thật nhất, khi biết chuẩn bị đi Hà Nội.

Hà Nội, trong tâm hồn mình là trạm dừng chân của tuổi trẻ. Là nơi chứa đựng những điều đẹp đẽ nhất mà mình có thể làm. Là trạm khởi hành cho những chuyến hành trình khám phá và thể hiện mình. Là nơi có những người, mà tuyến phòng thủ cuối cùng để đối mặt với mọi chuyện trong cuộc sống của mình – cái tôi vô cùng lớn, trở nên không còn quan trọng và chẳng còn chút nghĩa lý nào.

Nhưng mình sợ, đúng cho câu Khi ta ở… ấy, Hà Nội đẹp vì Hà Nội có những tâm hồn đồng điệu, tâm hồn đi rồi Hà Nội sẽ trở nên nhạt nhẽo. Mình sợ điều ấy, sợ những gì tốt đẹp nhất mình từng nghĩ về, sẽ trở nên sụp đổ. Và liệu khi cái kỳ vọng của mình hạ xuống thấp nhất có thể, thì điều gì đang đón đợi mình ở phía trước?

Trước ngày đi, mình dầm mưa đi thực địa, kết quả sáng hôm sau bắt đầu sụt sịt và ấm đầu. Ở Hà Nội năm ngày thì hết hai ngày nằm sấp mặt trong phòng, một ngày bơ phờ và hai ngày còn lại cho những điều còn sót lại, nói gì về cảm giác này đây?. Bạn hẹn gặp ở Đại học Quốc gia đầu giờ chiều, mình đến từ trưa, vào Khoa Pháp tìm chỗ ngủ theo gợi ý của bạn, và đúng là có chỗ ngủ thật. Giữa cơn mê và cơn tỉnh bởi tư thế ngủ chẳng thoải mái, tiếng ôn bài tiếng Pháp nhè nhẹ nơi cầu thang làm mình bồi hồi, chẳng biết là cơn mơ hay suy nghĩ mà mình thấy khung cảnh những ngày chạy sang Ngoại ngữ học tiếng Pháp, không hẳn sinh động lắm nhưng cũng rất rõ ràng.

Khi tỉnh giấc, suy nghĩ đầu tiên xuất hiện trong đầu là muốn đi học lại. Điều buồn cười, mục tiêu của mong muốn ấy không phải là hoàn tất việc học còn dang dở, hay làm yên lòng cho rất nhiều người khi biết mình chưa có bằng Đại học, mà chỉ vì mình muốn sống lại những cảm xúc ngày tới giảng đường. Bạn đến đúng giờ, bạn chưa ăn và mình cũng thế. Hai đứa đi lui sau Khu ký túc tìm đồ ăn, phải nói một điều giữa Hà Nội đắt đỏ, thì quanh trường Đại học vẫn dễ sống với một túi tiền hạn hẹp và đáng thưởng thức bởi đồ ăn khó chê thành lời. Bằng một cách nào đó, mình có thể gọi là duyên, mà ngày bạn về nhà chơi cũng là ngày mình xuất hiện ở Hà Nội. Cả buổi chiều hôm ấy, là khoảng thời gian để kể chuyện, để nói về những điều còn chưa nói được hết. Mình quý trọng vô cùng những cuộc gặp gỡ ấy, nó như kiểu phải cố gắng, phải hy sinh nhiều thứ để được ngồi cạnh nhau mà dốc hết tâm tư.

Những ngày ấy, những người ấy, mình luôn sẵn sàng trong tâm thế đó là cuộc gặp cuối cùng, đó là lần cuối cùng mình được trò chuyện cùng nhau, trong năm qua, có muôn vàn cuộc gặp gỡ mà mình và bạn phải chuẩn bị và hẹn với nhau từ rất lâu, căn chỉnh từng ngày từng tháng để khỏi làm phiền đến công việc nhau, có được với nhau ít phút giây ngắn ngủi để ngồi cạnh để trò chuyện, để tô màu và hỏi chuyện nhau. Và cũng không hiếm một lần, mà đó gần như là lần cuối cùng mình gặp bạn, được trò chuyện cùng bạn…

Ta đợi điều chi ở phía trước, và điều gì đang chờ đón ta?

Mình nhận ra rằng mỗi ngày trôi qua lại có thêm một điều gì đó khiến mình phải quan tâm, phải có trách nhiệm với nó. Điều ấy khiến những gì mình thấy phải tin tưởng và đi theo trở nên lung lay hơn bao giờ hết. Bạn mình chấp nhận đánh đổi, bỏ qua hết mọi nguyên tắc bạn dày công xây dựng, để đánh đổi những lựa chọn tốt đẹp hơn. Mình thì không biết liệu cái ngày như bạn liệu có đến hay không, mình không chờ đợi điều ấy xảy ra, và nếu như phải lựa chọn, thì mình hy vọng điều ấy sẽ đến theo cách mà mình chấp nhận được.

Ngày mình quyết định không đi học Đại học nữa mình đã lên hẳn một lộ trình cho điều ấy, để giảm bớt mọi tác động và cú sốc không cần thiết. Và rồi vẫn có người buồn, vẫn có người sốc, dù rằng cho đến giờ mọi chuyện đã nguôi ngoai đi nhiều lắm, nhưng vẫn còn câu nhắc nhỏ và hỏi xem liệu khi nào mình mới đi học tiếp, mình bỏ lửng điều ấy.

Ngày mình nghĩ về chuyện đi xa hơn, thì điều đầu tiên mình muốn là học chấp nhận dần sự ồn ào và náo nhiệt. Bởi vì vậy mình quyết định rằng nếu muốn sống tốt ở một thành phố lớn, thì phải sống quen ở Đà Nẵng, từ ngày rời Huế đến nay đã hơn một năm rưỡi. Một năm rưỡi Đà Nẵng cưu mang mình, cho mình sấp mặt không biết bao lần, nhưng cũng nuôi dưỡng mình và chở che chừng ấy lần. Từ ngày khó chịu với tiếng xe cộ và khung cảnh kẹt xe đoạn đường hầm Nguyễn Tri Phương, thì nay mình đã thấy yên bình khi nhìn những cây cầu nhấp nháy xanh đỏ từ Thư viện tổng hợp. Nói là quen thuộc cũng được, hay chấp nhận cũng chẳng sai. Nhưng điều quan trọng, là mình đã biết cách sống tốt, sống hòa hợp ở một nơi không phải là Huế, đó là một thành công, và điều khiến mình nghĩ nhiều về chuyện tiếp tục hành trình phía trước.

Như ai đã viết, mà mình không nhớ chính xác từng chữ một: Đời còn dài, ta còn trẻ mà…